. - Wielki Piątek

Wielki Piątek

To ostatni piątek przed Wielkanocą, szósty dzień Wielkiego Tygodnia - okresu upamiętniającego śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu i jego zmartwychwstanie. Jednocześnie, jest to drugi dzień Triduum Paschalnego.

Tło historyczne - Wydarzenia Biblijne

Po pojmaniu Jezusa w ogrodach Getsmani Jezus został zaprowadzony do najwyższego kapłana Kajfasza (Mt 26 57). Rada i arcykapłani szukała na niego fałszywego świadectwa (Mt 26 59). Święty Piotr rozpoznany przez kilka osób zapiera się znajomości z Jezusem przez co spełnia się przepowiednia z Ostatniej Wieczerzy (Mt 26 69-75).
Rada podejmuje decyzję o zgładzeniu Jezusa i prowadzi go przed oblicze namiestnika Piłata (Mt 27 1-2). Widząc to Judasz zwraca srebrniki przyznając, że wydał niewinnego (Mt 27 3-5). Piłat próbuje uratować Jezusa korzystając ze zwyczaju uwolnienia jednego z więźniów. Jednak arcykapłani namawiają lud aby głosował ze uwolnieniem Barabasza, a nie Jezusa i tak się staje. (Mt 27 15-26)

Rzekł do nich Piłat: "Cóż więc mam uczynić z Jezusem, którego nazywają Mesjaszem?"
Zawołali wszyscy: "Na krzyż z Nim!"
Namiestnik odpowiedział: "Cóż właściwie złego uczynił?"
Lecz oni jeszcze głośniej krzyczeli: "Na krzyż z Nim!" (Mt 27 22-23)

Jezus zostaje ukrzyżowany

Od godziny szóstej mrok ogarnął całą ziemię, aż do godziny dziewiątej.
Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: "Eli, Eli, lema sabachthani?",
to znaczy Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił?
Słysząc to, niektórzy ze stojących tam mówili: "On Eliasza woła".
Zaraz też jeden z nich pobiegł i wziąwszy gąbkę, napełnił ją octem,
włożył na trzcinę i dawał Mu pić.
Lecz inni mówili: "Poczekaj! Zobaczymy, czy przyjdzie Eliasz, aby Go wybawić"
A Jezus raz jeszcze zawołał donośnym głosem i wyzionął ducha (Mt 27 45-50)

Pod wieczór Józef z Arymatei prosi o wydanie ciała Jezusa i składa go do grobu wykutego dla siebie w skale.

Zwyczaje, tradycje, obrzędy, liturgia Wielkiego Piątku

Wcześnie rano w Wielki Piątek odbywa się Liturgia Ciemnych Godzin (Ciemna Jutrznia), składająca się z Wezwania, Godziny Czytań i Jutrzni,podczas której śpiewane są Psalmy. Jest to pamiątka pojmania Jezusa.
Po południu odbywają się Drogi Krzyżowe na wzór ostatniej wędrówki Jezusa na Golgotę.
Wieczorem rozpoczyna się Liturgia Męki Pańskiej, po której następuje złożenie Sakramentu do Grobu. Następnie, do późnych godzin nocnych, odbywa się czuwanie przy Grobie.
W Wielki Piątek odsłaniane są w świątyniach zaimprowizowane Groby Chrystusa, a w niektórych odbywają się dodatkowo widowiska pasyjne (odtworzenie ostatnich godzin Jezusa Chrystusa).
W Wielki Piątek wszystkich wiernych obowiązuje ścisły post, w tym dniu, podobnie jak w Wielką Sobotę, nie odprawia się Mszy Świętej.

Ścisły Post

Ścisły post, obowiązujący w Wielki Piątek i Środę Popielcową, pozwala na spożycie jednego sytego posiłku dziennie i ewentualnie dwóch lekkich posiłków rano i wieczorem. W czasie ścisłego postu należy powstrzymać się od spożywania mięsa i pokarmów zakazanych przez Episkopat.

Ciekawostki

Najbardziej chyba znane widowiska pasyjne odbywają się co roku w Kalwarii Zebrzydowskiej.